Τρίτη 3 Μαΐου 2016

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ

Η ιστορία πίσω από τη Γιορτή της Μητέρας

Η ιστορία πίσω από τη Γιορτή της Μητέρας


Το 2014 ήταν το έτος που η Γιορτή της Μητέρας έκλεισε έναν αιώνα. Η ιστορία που κρύβεται πίσω από την ημέρα, η οποία σήμερα είναι γνωστή κυρίως για τον εμπορικό της χαρακτήρα, είναι πολύ διαφορετική και, ίσως όπως έχει χαρακτηριστεί, πιο "σκοτεινή" από ό,τι περιμένει κανείς.
Η Γιορτή της Μητέρας θεωρείται ένας καλός λόγος για γλυκά, λουλούδια, κάρτες και μικρές δόσεις ειλικρίνειας για την αγάπη και την εκτίμηση που τρέφουμε προς το πρόσωπο που μας έφερε στη ζωή. Η συγκεκριμένη ημέρα ωστόσο σύμφωνα με το National Geographic, έχει πιο μελαγχολικές ρίζες. Ξεκίνησε σαν ημέρα μνήμης και πένθους των γυναικών που είχαν χάσει τα παιδιά τους, και γενναίους στρατιώτες στον πόλεμο, υπενθυμίζοντας πως ο αγώνας μέχρι την ειρήνη είναι μακρύς. Όταν η επέτειος άρχισε να εμπορευματοποιείται, η μεγαλύτερη υποστηρίκτρια της ιδέας, Anna Jarvis εναντιώθηκε με όλα τα μέσα, καταλήγοντας να πεθάνει μόνη και χωρίς χρήματα σε ένα σανατόριο.
Για την ακρίβεια, όλα ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1850, όταν με διοργανώτρια την μητέρα της Anna, μια εθελοντική ομάδα γυναικών από τη δυτική Βιρτζίνια πρωτοστατούσε για την καλυτέρευση των συνθηκών υγιεινής, την προσπάθεια μείωσης της παιδικής θνησιμότητας και τον περιορισμό μόλυνσης του γάλακτος, σύμφωνα με την ιστορικό του Wesleyan College, Katharine Antolini. Μέλημα των γυναικών ήταν παράλληλα η φροντίδα των τραυματισμένων στρατιωτών και από τα δύο μέτωπα του αμερικανικού εμφυλίου, (1861- 1865).



Η Anna Jarvis
Η Anna Jarvis
Στα χρόνια που ακολούθησαν μετά τον πόλεμο, η Jarvis και οι υπόλοιπες γυναίκες οργάνωναν πικνίκ “Φιλίας” και πραγματοποιούσαν συμβολικές εκδηλώσεις με σκοπό την ενεργό πολιτική δράση του γυναικείου πληθυσμού για την προώθηση της ειρήνης και τη συμφιλίωση των δύο πλευρών. Με στόχο ακριβώς έναν ενεργό πολιτικό ρόλο από την πλευρά των γυναικών, πέρα από τη μητέρα της Anna που είχε συνθέσει “Ύμνο μάχης για τη Δημοκρατία” και είχε συντάξει τη Διακήρυξη για τη Γιορτή της Μητέρας, η συγκεκριμένη ημέρα καθιερώθηκε κυρίως, από την κόρη της, Anna.
Η ίδια οργάνωσε τον πρώτο εορτασμό της Μέρας της Μητέρας το 1908 καθώς είχε επηρεαστεί έντονα από τον θάνατο της μητέρας της το 1905. Στις 10 Μαΐου της ίδιας χρονιάς, είχαν προγραμματιστεί εκδηλώσεις στον τόπο όπου είχε γεννηθεί η Jarvis, στο Grafton της δυτικής Βιρτζίνια. Μια εκκλησία μάλιστα ανάμεσα στα μέρη που έγιναν οι εκδηλώσεις, τώρα έχει μετονομαστεί σε Διεθνή Βωμό της Ημέρας της Γυναίκας. Μέσω των προσπαθειών της Jarvis, η Ημέρα της Μητέρας άρχισε να γιορτάζεται σε περισσότερες πόλεις μέχρι που ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Woodrow Wilson το 1914 καθιέρωσε ως επίσημη ημέρα την δεύτερη Κυριακή του Μάη.



Μια φορά κι έναν καιρό, η Ημέρα της Μητέρας γιορταζόταν διαφορετικά...
Μια φορά κι έναν καιρό, η Ημέρα της Μητέρας γιορταζόταν διαφορετικά...
Όπως είχε σημειώσει χαρακτηριστικά η Wesleyan Antolini από τη δυτική Βιρτζίνια, “Για την Jarvis ήταν η μέρα που θα καθόσουν σπίτι για να περάσεις χρόνο με τη μητέρα σου και να την ευχαριστήσεις για όλα όσα είχε κάνει για σένα”. Ενώ όπως η ίδια προσθέτει, “Δεν ήταν μια γιορτή για όλες τις μαμάδες. Ήταν για την καλύτερη μαμά που είχες την τιμή να γνωρίσεις στη ζωή σου,τη δική σου μαμά δηλαδή, είτε ως γιος είτε ως κόρη”. Γι' αυτόν τον λόγο, η Jarvis επέμενε για τον ενικό αριθμό της γιορτής, “Mother's Day” και όχι για τον πληθυντικό, “Mothers' Day”. Η επιτυχής έκβαση της γιορτής ωστόσο που είχε ξεκινήσει από την Jarvis, σύντομα μετατράπηκε σε αποτυχία για την ίδια.
Δώρα, γλυκά, λουλούδια, κάρτες αρχίζουν να τροποποιούν τον χαρακτήρα της γιορτής, αποδίδοντάς του μια ανεπιθύμητη διάσταση. Η Jarvis αποφασίζει να λάβει δράση για να επιστρέψει την Ημέρα της Μητέρας στις αρχικές της ρίζες, αφιερώνοντας ένα σημαντικό μέρος από την κληρονομιά της. Με συνεχόμενες διαμαρτυρίες ακόμη και κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου εμπόρων ζαχαροπλαστικής στη Φιλαδέλφεια, η Anna δεν σταματά να μάχεται μέχρι τις αρχές του 1940 όπου και πεθαίνει μόνη και απένταρη, σε σανατόριο της Φιλαδέλφεια.



Επαναπροσδιορίζοντας τους όρους της πιο τρυφερής σχέσης
Επαναπροσδιορίζοντας τους όρους της πιο τρυφερής σχέσης
Η ίδια θα μπορούσε να έχει επωφεληθεί από την ταυτότητα που δόθηκε αργότερα στην ημέρα αλλά προτίμησε να αποστασιοποιηθεί από το πνεύμα του καταναλωτισμού. Στη Γιορτή της Μητέρας υπολογίζεται ότι ανταλλάσσονται 133 εκατομμύρια κάρτες ενώ σύμφωνα με την Εθνική Ομοσπονδία Λιανικού Εμπορίου, οι συνολικές δαπάνες αναμένεται να φτάσουν για μια ακόμη χρονιά, τα 19.9 δισεκατομμύρια δολάρια.
Είναι απλό. Αυτή η ημέρα χρειάζεται μόνο δυο ειλικρινείς κουβέντες, λίγα λόγια που νομίζεις ότι δεν προλαβαίνεις να πεις όλες τις υπόλοιπες ημέρες του έτους στη μητέρα σου, σε κάθε αγαπημένο σου πρόσωπο. Μακριά από κάθε εμπορική διάθεση, και από κάθε ακρ
Τι γιορτάζουμε την ημέρα της μητέρας;

Η γιορτή της μητέρας είναι μια μοντέρνα γιορτή η οποία είναι αφιερωμένη φυσικά σε όλες τις μητέρες, στη μητρότητα, στους μητρικούς δεσμούς και στην επιρροή των μητέρων στη κοινωνία συνολικά.

Αντίστοιχα υπάρχει και η γιορτή του πατέρα για τους πατεράδες όλου του κόσμου.

Κατά μία άποψη η γιορτή της μητέρας σχετίζεται με τη γιορτή της Κυβέλης, μητέρας θεών και ανθρώπων στην αρχαία Ελλάδα ή με τα αντίστοιχα Ιλάρια στην αρχαία Ρώμη αν και οι γιορτές αυτές δεν ήταν αφιερωμένες στην μητρότητα αυτή καθεαυτή.

η γιορτή της μητέρας στην αρχιότητα
Κατά μία άλλη άποψη, η πρώτη γιορτή της μητέρας ήταν αφιερωμένη στη θεά Ρέα, μητέρα του Δία και του Ποσειδώνα.

Στην πραγματικότητα, ο εορτασμός της μέρας αυτής, με την μορφή που έχει σήμερα ξεκίνησε από τις ΗΠΑ στις αρχές του 20ου αιώνα.

αίο καταναλωτικό πνεύμα, οι άνθρωποι που είναι δίπλα μας αξίζει να ξέρουν τι νιώθουμε για εκείνους.  


Δείτε ποιήματα αφιερωμένα στη μητέρα, από το blog anthipatsouri.wordpress.com



Η ΜΑΝΟΥΛΑ-Στέλιος Σπεράντσας

Ποιός την κούνια μας κουνάει,
όταν είμαστε μικράκια;
Ποιός χαμογελά στο πλάι
και γλυκά μας λέει λογάκια
και τον ύπνο προσκαλεί;
Η μαμά μας η καλή!


Τα μαλλιά μας ποιός χτενίζει;
Ποιός μας καμαρώνει, αλήθεια;
Ποιός παιχνίδια μας χαρίζει;
Ποιός μας λέει τα παραμύθια
στη φωτίτσα μας σιμά;
Η γλυκιά μας η μαμά!


Κι όταν κάποτε ένα στόμα
κάτι με θυμό μας λέει,
κι όταν παρακούμε ακόμα,
ποιός πονεί και σιγοκλαίει
κι έχει πίκρα στην καρδιά;
Πάντα η μάννα μας, παιδιά!


Ο ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ-Ιωάννης Πολέμης

Μισεύεις για την ξενιτιά και μένω μοναχή μου,
σύρε παιδί μου στο καλό και σύρε στην ευχή μου.
Τριανταφυλλένια η στράτα σου, κρινοσπαρμένοι οι δρόμοι,
για χάρη σου ν’ ανθοβολούν και τα λιθάρια ακόμη.


Τα δάκρυά μου να γεννούν διαμάντια σ’ ό,τι αγγίζεις
και το ποτήρι της χαράς ποτέ να μη στραγγίζεις.
Να πίνεις και να ξεδιψάς και να ‘ναι αυτό γεμάτο,
σα να ‘ναι η βρύση από ψηλά κι εσύ να ‘σαι από κάτω.


Εκεί, παιδί μου, που θα πας, στα μακρινά τα ξένα,
δίχτυα πολλά κι οξόβεργες θα στήσουνε για σένα.
Παιδί μου, αν εμένανε πάψεις να με θυμάσαι,
με δίχως βαρυγκώμηση συχωρεμένος να ‘σαι.


Κι αν πάλι το φτωχό καλύβι μας, ντροπή σου φέρνει,
ωστόσο και πάλι θα ‘μαι πρόθυμη, συχώρεση να δώσω.
Μ’ αν την πατρίδα απαρνηθείς που τη λατρεύουμε όλοι,
να ‘ναι η ζωή σου, όπου κι αν πας, αγκάθια και τριβόλοι.

Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ-Άγγελος Βλάχος

Ένα παιδί, μοναχοπαίδι, αγόρι,
αγάπησε μιας μάγισσας την κόρη.

- Δεν αγαπώ εγώ, του λέει, παιδιά,
μ’ αν θέλεις να σου δώσω το φιλί μου,
της μάνας σου να φέρεις την καρδιά
να ρίξω να τη φάει το σκυλί μου.


Τρέχει ο νιος, τη μάνα του σκοτώνει
και την καρδιά τραβάει και ξεριζώνει.
Και τρέχει να την πάει, μα σκοντάφτει
και πέφτει ο νιος κατάχαμα με δαύτη.


Κυλάει ο νιος και η καρδιά κυλάει
και την ακούει να κλαίει και να μιλάει.
Μιλάει η μάνα στο παιδί και λέει:
- Εχτύπησες, αγόρι μου; και κλαίει!


ΜΑΝΑ-Γεράσιμος Μαρκοράς

Μάνα! Δεν βρίσκεται λέξη καμία
να’ χει στον ήχο της τόση αρμονία,
σαν ποιός να σ’ άκουσε με στήθος κρύο,

όνομα θείο;


Παιδί από σπάργανα ζωσμένο ακόμα,
με χάρη ανοίγοντας γλυκά το στόμα,
γυρνάει στον άγγελο που τ’ αγκαλιάζει
και Μάνα! κράζει.


Στον κόσμο τρέχοντας ο νέος διαβάτης
πέφτει στ’ αγνώριστα βρόχια τσ’ απάτης,
και αναστενάζοντας, Μάνα μου! λέει,
Μάνα! και κλαίει.


Της νιότης φεύγουνε τ’ άνθια κ’ η χάρη
τριγύρω σέρνεται με αργό ποδάρι,
ώσπου στην κλίνη του, σα βαρεμένος,
πέφτει ο καημένος.


Και πριν την ύστερη πνοή του στείλει,
αργά ταράζονται τα κρύα του χείλη,
και με το Μάνα μου! πρώτη φωνή του,
πετά η ψυχή του.

ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΜΟΥ ΠΑΙΔΙ-Κική Δημουλά

Το μικρό μου παιδί
σοβαρή αταξία έκανε πάλι.
Στο πεζούλι του σύμπαντος σκαρφάλωσε,
σκούντησε με το χέρι του
το κρεμασμένο
στον τοίχο τ’ ουρανού
κόκκινο πιάτο,
κι έχυσε όλο το φως επάνω του.
Ο Θεός απόρησε
που είδε τον ήλιο
ντυμένο ρούχα παιδικά
να κατεβαίνει τρέχοντας
της φαντασίας μου τη σκάλα
και να έρχεται σε μένα.
Κι εγώ κάθομαι τώρα
και μαλώνω αυστηρά
το μικρό μου παιδί,
ενώ κλέβω κρυφά
τον χυμένο επάνω του ήλιο.

Να χτίζεις πάνω στην άμμο σαν να ήταν πέτρα…Χόρχε Λουί Μπόρχες

Να χτίζεις πάνω στην άμμο σαν να ήταν πέτρα…Χόρχε Λουί Μπόρχες


Της Στεύης Τσούτση.
Η μαγεία των λέξεων είναι στην ένωσή τους. Στο συνδυασμό που δημιουργεί τα νοήματα, τους συνειρμούς και τις αλήθειες.Λέξεις που ποτέ δε φανταζόσουν πως θα ταίριαζαν μαζί, συνδέονται μοναδικά, καθηλώνοντάς σε με τα νοήματα που βγάζουν. Αυτά σκέφτομαι κι έρχεται στο νου μου η ποίηση του Μπόρχες.
Οι περικοπές του Απόκρυφου του Ευαγγελίου, που μες την απλότητά τους παρουσιάζουν τα πιο σύνθετα νοήματα της ύπαρξης…«Δυστυχισμένοι όσοι θρηνούν, γιατί πια απόχτησαν τη θλιβερή συνήθεια του θρήνου.
Μακάριοι όσοι ξέρουν πως ο πόνος δεν είναι στεφάνι δόξας.
Δεν αρκεί να ’σαι ο έσχατος για να ’σαι κάποια μέρα ο πρώτος.
Ευτυχισμένος όποιος δεν επιμένει πως έχει δίκιο, γιατί κανείς δεν έχει ή έχουν όλοι.
Ευτυχισμένος όποιος συγχωρεί τους άλλους καθώς κι εκείνος που συγχωρεί τον ίδιο τον εαυτό του.
Ευλογημένοι οι ειρηνοποιοί, γιατί δε θα καταδεχτούν τη διχόνοια.
Ευλογημένοι όσοι δε διψούν για δικαιοσύνη, επειδή ξέρουν πως η μοίρα μας, αντίδικη ή σπλαχνική, είναι έργο της τύχης, της ανεξιχνίαστης.
Ευλογημένοι οι ελεήμονες, γιατί η ευτυχία τους θα είναι να ελεούν κι όχι να περιμένουν ανταπόδοση.
Ευλογημένοι όσοι διώκονται για χάρη του δίκιου, γιατί τους νοιάζει περισσότερο το δίκιο απ’ ό,τι η ανθρώπινη μοίρα τους.
Κανείς δεν είναι το αλάτι της γης, μα και κανένας δεν υπάρχει που να μην ήταν σε κάποια στιγμή της ζωής του.
Οι ανθρώπινες πράξεις δεν αξίζουν ούτε για την κόλαση, ούτε για τους ουρανούς.
Να μη μισείς τον εχθρό σου, γιατί αν το κάνεις, γίνεσαι κατά κάποιον τρόπο σκλάβος του. Το μίσος σου, δε θα σε ικανοποιήσει περισσότερο από τη γαλήνη σου.
Αν σε βάλει σε πειρασμό το δεξί σου χέρι, συγχώρεσε το· είσαι και σώμα και ψυχή και είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να καθορίσεις το όριο που τα διαχωρίζει.
Να μη μεγαλοποιείς τη λατρεία της αλήθειας· δεν υπάρχει άνθρωπος που μέσα σε μια μονάχα μέρα, να μην είπε ψέματα φορές πολλές, έχοντας κάθε δίκιο.
Να μην ορκίζεσαι, γιατί ο όρκος είναι μονάχα έμφαση.
Ν’ αντιστέκεσαι στο κακό, αλλά χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. Σ’ αυτόν που θα σου χτυπήσει το δεξί μάγουλο, μπορείς να του γυρίσεις και τ’ άλλο, φτάνει να μην είναι ο φόβος που στο γυρίζει.
Εγώ δε μιλώ ούτε για εκδίκηση, ούτε για συγνώμη· η λησμονιά είναι η μόνη εκδίκηση και η μοναδική συγνώμη.
Κάνοντας καλό στον εχθρό σου, έχεις βρει τον καλύτερο τρόπο να ικανοποιήσεις τη ματαιοδοξία σου.
Δώσε τα άγια στα σκυλιά και ρίξε τα μαργαριτάρια σου στους χοίρους· αυτό που έχει σημασία είναι να δίνεις.
Ψάχνε, μόνο για να ’χεις τη χαρά να ψάχνεις και όχι για τη χαρά πως βρίσκεις…
Μην κρίνεις το δέντρο από τους καρπούς του, ούτε τον άνθρωπο από τα έργα του· μπορούσαν να ’ναι και καλύτερα ή χειρότερα.
Τίποτα δεν χτίζεται πάνω στην πέτρα, όλα πάνω στην άμμο χτίζονται, όμως το χρέος μας είναι να χτίζουμε σα να ’τανε η άμμος πέτρα…»
Κι είναι ο τελευταίος του στίχος, η μεγαλύτερη αλήθεια της ανθρώπινης ύπαρξης.
Τίποτα δε μας χαρίζεται. Για όλα χρειάζεται να παλέψουμε, να διεκδικήσουμε. Κι αν το έδαφος που πατάμε δεν έχει τη στερεότητα που ποθήσαμε, αν είναι εύθραυστο και μετέωρο, δεν πειράζει.
Κλείνουμε τα μάτια κι οραματιζόμαστε πως πατάμε στο πιο γερό θεμέλιο. Και χτίζουμε τη ζωή μας και τα όνειρά μας εκεί πάνω.
Γιατί είναι στο χέρι μας να γίνουμε ευτυχισμένοι ακόμη και στη βαφτισμένη “πέτρα”, άμμο…
diaforetiko.gr

O Μάιος μας έφτασε…

O Μάιος μας έφτασε…
Tης Ελένης Μπετεινάκη*


Πρωτομαγιά και Μέρα της Ανάστασης η φετινή 1η του Μαγιού. Μια μέρα πολυτραγουδισμένη που φέτος μας φέρνει ακόμα πιο πολλά μηνύματα. Αναστάσιμα, γιορτινά, λουλουδιασμένα….
Ο θρύλος θέλει τούτο το μήνα να είναι γεμάτος μάγια , έρωτα, πλάνη, μυστικά, αντιθέσεις και… χωρισμούς. Λούλουδος, Καλομηνάς , Τριανταφυλλάς, Πράσινος,Χρυσομάης και Κερασάρης τα προσωνύμια του. Το όνομα του έχει ένα « κακό» για τις ανθρώπινες αδυναμίες.  Συνηχεί με τη μαγεία κι είναι ευνοϊκός πολύ σ΄αυτήν. Ιδιαίτερα την πρώτη του μέρα, τα μάγια πιάνουν  και οι προφυλάξεις πρέπει να είναι ακαριαίες. Στην Κρήτη ιδιαίτερα στα μέρη τα Ανατολικά λέγανε πως  μουτζουρώνανε τα παιδιά τους με κατράμι πάνω από τα φρύδια και ζωγραφίζανε ένα σταυρό  στο πορτομάγουλο της πόρτας  για να μη πιάνει το σπίτι μάτι ή  ράβανε στο ρούχο του μικρού παιδιού, ένα σκόρδο, ή ένα γαρίφαλο .Είναι ο μήνας της μέθης και των αισθήσεων, της βλάστησης και της δροσιάς, ο καβαλάρης που κουβαλά το Μαγιοβότανο  και το Μαγιόξυλο, που πλανά κι εγκαταλείπει,  που ό,τι ανθεί και καρποφορεί η φύση, δεν πρέπει κανείς να το δοκιμάσει.
Ο Μάιος είναι ο 5ος μήνας του χρόνου, ο τρίτος γιός της Άνοιξης  που αντιστοιχεί με τον αρχαίο μήνα Θαργηλιώνα  και  τον γιόρταζαν  με τα περίφημα Ανθεοφόρια. Ήταν αφιερωμένος στη θεά της γεωργίας Δήμητρα και στην  κόρης της Περσεφόνη που σύμφωνα με τον μύθο ήταν ο μήνας που ανέβαινε στη γη από τον Άδη να δει τη μάννα της και να μείνει κοντά της μέχρι τον χειμώνα. Μα και στην αρχαία Ρώμη, γίνονταν γιορτές που τις έλεγαν "ροσύλλια". Οι Ρωμαίοι στόλιζαν τους τάφους των προγόνων τους με τριαντάφυλλα. Την γιορτή αυτή την κράτησαν και οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες και την ονόμαζαν ροδισμό.
Ο Μάιος ονομάστηκε έτσι από τη ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια).Το όνομα Μάγια προήλθε από την ελληνική λέξη Μαία (που σημαίνει τροφός και μητέρα) τη μητέρα του Ερμή, που ήταν προσωποποίηση της γόνιμης Μάνας-Γης.
Μάιος λοιπόν, το ξεκίνημα της νέας ζωής. Κι όμως δεν παντρεύεται  κανείς αυτόν τον μήνα, εκτός από τους …γάιδαρους και τους βασιλιάδες. Όποιος ενωθεί με τα δεσμά του γάμου μπορεί να μην στεριώσει, γιατί ο μήνας αυτός είναι άρρηκτα δεμένος με ανεξέλεγκτες δράσεις βλαπτικών ενεργειών που σχετίζονται με τον θάνατο.
Παρατηρήματα, έθιμα και χίλιες δυο προλήψεις έχουν συνδεθεί με τον Μάη…
«…Από το πρωί της Πρωτομαγιάς εύθυμες συντροφιές από νέους, που ονομάζονταν Μαήδες, πήγαιναν στα δάση ,όπου έκοβαν ένα δέντρο ή ένα κλαδί που το ονόμαζαν Μαγιόξυλο. Έστηναν το σύμβολο αυτό σε ένα πλάτωμα και γύρω του χόρευαν και τραγουδούσαν τραγούδια με τολμηρό περιεχόμενο. Στη συνέχεια έστεφαν μια κοπέλα «βασίλισσα του Μάη » και την πάντρευαν με έναν νέο που μια άλλη συντροφιά τον είχε στέψει « βασιλιά». Γύρω από το ανθοστεφανωμένο ζευγάρι παρασταίνονταν θεατρικά και τραγούδια με ερωτικά θέματα…» *
Πρώτα  από όλα προσέχουν να μην φυτεύουν τίποτα. Ειδικά το φύτευμα ή μεταφύτευμα των βασιλικών  που είναι  βοτάνι μυριστικό και  στολίζει αυλές και τάφους. Πίστευαν πως  τα πνεύματα και οι ψυχές των ανθρώπων επιστρέφουν στη γη  και ανοίγοντας λάκκους είναι  σαν να τις ανασκαλεύουν. Δεν αγόραζαν ποτέ ζώα για την εργασία τους τον Μάιο.
Κόβουν και μαζεύουν  μόνο βότανα, 40 στον αριθμό , που τους προστατεύουν από τα μάγια. Απήγανος, χαμομήλι, άνθη μολόχας, χόρτα , άνηθος, μαρούλι, γαλατσίδα, αρωματικά φυτά   κι έτσι φτιάχνουν ή έφτιαχναν  τον « Μαγιολύτη ή μαγιοδέντρι ή σαρανταβότανο»   που ήταν εθιμικό παρασκεύασμα  και  προσφερόταν σε όλη την αγροτική οικογένεια μαζί με αμύγδαλα, μέλι και γάλα σε μικρές ποσότητες .Το έφτιαχναν  από την προηγούμενη μέρα, το αστροφέγγιζαν και το έπιναν πρωί πρωί κι έτσι όλα τα κακά παραμερίζονταν .
Καμιά κοπέλα δεν αρχινούσε καινούργιο κέντημα , πλεκτό ή υφαντό γιατί δεν θα το χρησιμοποιούσε σε χαρές αλλά σε λύπες. Ούτε φορέματα ή καινούργια ρούχα δεν αρχινούσαν καθ όλη την διάρκεια του μήνα…
Πρωτομαγιά… μέρα γιορτής, της βλάστησης, των λουλουδιών, της φύσης. Μέρα που η φύση ξαναγεννιέται κι όλα θα πρέπει να ανανεωθούν. Τα παλαιότερα χρόνια από το προηγούμενο βράδυ άδειαζαν όλα τα αγγεία από το νερό και το πρωί πριν καλά καλά ξημερώσει, τα κορίτσια έπαιρναν τις στάμνες τους , πήγαιναν στις βρύσες και αφού τις άλειφαν με βούτυρο και τις στόλιζαν με λουλούδια , έπαιρναν το νερό και το έφερναν σπίτι. Αν υπήρχε κοντά θάλασσα τότε έπρεπε να πάνε και βρουν μια πέτρα τη μαλλιαρή, πρωί πριν βγει ο ήλιος και να τη φέρουν σπίτι που θα ΄ταν σαν να έβαζαν μέσα την ευτυχία. Την τοποθετούσαν κάτω από το κρεβάτι για να φύγουν όλοι οι ψύλλοι . Ράντιζαν το σπίτι με ένα κλαδί  χλωρό βουτώντας το σε  θαλασσινό νερό και τα κεφάλια των μικρών παιδιών που δήλωνε την γονιμότητα και τη βλάστηση. Το προηγούμενο βράδυ, επειδή όλα τα έθιμα της ημέρας αποσκοπούν στο μαγικό διώξιμο φιδιών, ποντικών και άλλων ενοχλητικών ζωυφίων αλλά και σε μαντέματα, έμπαιναν στους κήπους μικρά παιδιά και χτυπούσαν με χάλκινα μαγειρικά σκεύη δυνατά, κι έτσι όλα τα « έχνη» χάνονταν. Μέρα που όλοι φτιάχνουν στεφάνια  από λουλούδια του αγρού κι έτσι να μεταφερθεί στο σπίτι όλη η δροσιά και η δύναμη της γης. Η προετοιμασία για το στεφάνι του Μάη ξεκινούσε κι αυτή,  τα παλιότερα χρόνια,από την προηγούμενη ημέρα. Έπρεπε να το βρει το ξημέρωμα κρεμασμένο μόνο στην ξύλινη πόρτα – εξώπορτα, που δήλωνε την ζεστασιά του σπιτιού, και να χει πάνω του όλη τη νυχτερινή δροσιά, πριν ακόμα βγει ο ήλιος κι αρχίσει να ζεσταίνει.
Το στεφάνι με τούτα τα λουλούδια έχει και αυτό τους συμβολισμούς του.  Στολίζουμε τις πόρτες των σπιτιών και το έθιμο έρχεται από τα πολύ παλιά χρόνια και συμβολίζει την υποδοχή της δύναμης της φύσης στο σπιτικό. Φτιάχνεται σε κύκλο που θεωρείται απόλυτο και  τέλειο σχήμα που χωράει αυτό που θέλει να απομονώσει .Ο κύκλος προστατεύει από κακόβουλες δυνάμεις. Το στεφάνι καλύπτει  και προστατεύει το κεφάλι που είναι το πιο ευαίσθητο ανθρώπινο μέλος και κέντρο της νόησης. Κρεμιέται στην πόρτα του σπιτιού  κι έτσι μέσα σ αυτό εισχωρούν μόνο τα καλά και καίγεται στις φωτιές του αϊ Γιαννιού στις 23 του Ιούνη.Σε κάθε στεφάνι έβαζαν, εκτός από λουλούδια, ένα σκόρδο για τη βασκανία, ένα αγκάθι για τον εχθρό κι ένα στάχυ για την καλή σοδειά.
Ένα κλαδί ελιάς δηλώνει  την αγάπη, συμβολίζει  την οικογένεια  και την φιλία. Ένα κλαδί με αγκάθια προστατεύει  από το κακό κάθε σπίτι. Το σκόρδο , σύμβολο αποτροπής και προστασίας από το κακό μάτι είναι εκεί. Το καρπισμένο στάχυ συμβολίζει την καρποφορία της γης .Τα λουλούδια της εξοχής συμβολίζουν την αναγέννηση της φύσης και την απομάκρυνση των πνευμάτων.
Κάθε τόπος έχει και τα δικά του έθιμα για την κατασκευή του. Στα περισσότερα νησιά τα στεφάνια πλέκονται από λουλούδια και τσουκνίδες, σκόρδα και κορφές από κριθάρι. Αλλού βάζουν κλωνάρια μόνο της ελιάς ή φύλλα από μαύρη συκιά . Ή παπαρούνες , μαχαιρίδες κι ότι πρασινάδα βρουν στον αγρό για να’ χει ευφορία το σπίτι τους και τα χωράφια τους.
Το μαγιοστέφανο, φτιάχνεται από εφτά ειδών λουλούδια και έχει δύναμη μαγική και αποτροπιαστική.
Για να πιάσουν οι ευχές που έκαναν οι νοικοκυρές παλιότερα, το μαγιάτικο στεφάνι έπρεπε να γίνεται από συγκεκριμένα λουλούδια:
Ανθισμένο σπίτι: Tραντάφυλλα, γαρούφαλα, βιόλες, πασκαλιές και  γεράνια.
Ευτυχία του σπιτιού: Kλωνάρια ανθισμένα από αγιόκλημα και από ελιά.
Γεμάτο σπίτι: Στάχια και λουλούδια του κάμπου, όπως μαργαρίτες, παπαρούνες.
Για τη γλωσσοφαγιά: Μια κουκιά (φυτό) με τις ρίζες και τους καρπούς της.
Για την αγάπη των κοριτσιών του σπιτιού: ‘Eνα κλωνάρι λυγαριά.
Για το μάτι:  Eνα κεφάλι σκόρδο, κρεμασμένο στη μέση στο στεφάνι για να φαίνεται.
Αλλά και πολλά βότανα και φυτά τούτη την μέρα αποκτούν θαυμαστές ιδιότητες. Για παράδειγμα ένα φυτό με αγκαθωτά φύλλα, ο γνωστός ανοιχτομάτης ή γουρλομάτης, όποιος το κρατήσει θα γίνει πιο έξυπνος , πιο γερός και πιο τυχερός. Αν πάλι κρατήσουν ένα κλαδί λυγαριάς τότε θα γίνουν πιο ευλύγιστοι. Και όποιος αγκαλιάζει ένα τέτοιο δέντρο ζει περισσότερα χρόνια. Μαγική δύναμη την ημέρα της Πρωτομαγιάς έχει και το νερό της βροχής. Αν βρέχονταν εκείνη την ημέρα τα μαλλιά των γυναικών θα γίνονταν πιο φουντωτά και μακριά. Μάλιστα μάζευαν το νερό της βροχής, αν τύχει κι έβρεχε και αφού επιδίωκαν να μαλώσουν με κάποια από τις γειτόνισσές τους έφτιαχναν ύστερα ξύδι ποιου ήταν πολύ δυνατό.
Στο καλαντάρι ακολουθεί  στις 3 του Μάη η γιορτή της  Αγίας Μαύρας που θεωρείται αποφράδα μέρα και δεν κάνουν  καμιά δουλειά για να μην γεμίσει το σπίτι «μαύρες» δηλαδή κατσαρίδες. Στη παλιά Αθήνα οι νοικοκυρές δεν τολμούσαν να πιάσουν βελόνα για να μην βγάλουν σπυριά που επίσης ονομάζουν μαύρες. Δεν κόβουν ρούχο, δεν λευκαίνουν πανιά, δεν πάνε στο χωράφι γιατί αυτό  γεμίζει με μαύρα ζουζούνια και δεν καταπιάνονται με τις ελιές στο λιοτριβειό γιατί θα γίνει μαύρο το λάδι. Ακολουθεί η γιορτή της Αγίας Ειρήνης στις 6 του μήνα και στις 8  η γιορτή του Αϊ Γιάννη του Χαλαζιά  που τον τιμούν γιατί φοβούνται μήπως ο άγιος θυμώσει και τους στείλει βροχή ή χαλάζι που θα καταστρέψει τα σπαρτά .Την άλλη μέρα του Αγίου Χριστόφορου πάλι κανείς δεν δουλεύει στον αγρό. Ο φόβος μιας ξαφνικής μπόρας ήταν τόσο μεγάλος που λένε πως τα παλιά τα χρόνια όταν ήταν στα μέρη μας οι Τούρκοι , ακόμα και αυτοί ρωτούσαν πότε γιόρταζε τούτος ο άγιος για να μην δουλέψουν την ημέρα του.
Και σαν βασική γιορτή του μήνα είναι αυτή των Κωνσταντίνου και Ελένης στις 21 του Μάη. Συμπίπτει ακριβώς με την μετάβαση από την άνοιξη στο καλοκαίρι και είναι μια μέρα που έκαναν προβλέψεις για τον καιρό. Αν έβρεχε και βροντούσε τότε τα περισσότερα από τα φρούτα που γίνονταν  πάνω στα δέντρα θα σκουλήκιαζαν. Τα αχλάδια που στην Κρήτη τα ονομάζουν « μαγιάπιδα », είναι η μέρα που δοκιμάζονται να δουν αν είναι ώριμα. Το έθιμο θέλει η δοκιμή αυτή να γίνεται από γυναίκα και μάλιστα κυοφορούσα για να καρπίσει περισσότερο και το δέντρο. Η παράδοση θέλει την Αγία Ελένη να ανακαλύπτει τον Σταυρό του Χριστού οδηγούμενη από την μυρωδιά του βασιλικού , για τούτο, το φυτό έχει την τιμητική του και μ αυτό στολίζονται όλες οι εικόνες που φέρουν την μορφή των δύο  ισαποστόλων. Σ όλη την Ελλάδα γίνονται πολλά πανηγύρια με έθιμο της ημέρας την τελετή των Αναστεναρίων.
«…Ίσα ίσα που ΄χε ανέβει ο ήλιος ένα καντάρι κι όλα τα είχαμε ετοιμάσει από βραδύς. Τα κλήματα είχαν πλεχτεί σε έναν  πελώριο κύκλο τυλιγμένο με εφημερίδες και δεμένο με σπάγκο καλά, να μην ξεφεύγει τίποτα. Μας  έδινε η μάνα δυο τρεις βελόνες σακοράφες να μην τσιμπιόμαστε, κλωστή χονδρή και μια λεπτή ζακέτα για την πρωινή δροσιά του κάμπου και η αναζήτηση ξεκινούσε. Κι όπως κατεβαίναμε, τρέχοντας, μύριζε όλος ο τόπος εκείνη την πικρή μυρωδιά της μαργαρίτας και ψάχναμε και μαζεύαμε  μόνο  αυτές που δεν τις είχανε τρυγήσει  οι μέλισσες, κι ήταν το χρώμα τους  ήταν έντονο κίτρινο. Τις κόβαμε στην άκρη άκρη του κοτσανιού και τις περνάγαμε με την βελόνα μέσα στην κλωστή, φτιάχνοντας μακριές γιρλάντες – κολαϊνες – τις λέγαμε στο χωριό. Κι άρχιζαν οι αγώνες μεταξύ μας, ποιος θα μαζέψει τις πιο πολλές, τις πιο μεγάλες, ποιος θα φτιάξει πιο γρήγορα την γιρλάντα του και ποιο στεφάνι θα είναι το πιο όμορφο. Ο κάμπος είχε γεμίσει χρώμα. Μαργαρίτες, μαχαιρίδες και παπαρούνες παντού. Άραγε  να έφταιγε ό ήλιος ή η δική  μου μόνο φαντασία…Νόμιζα πως εκεί κάτω στην άκρη του κάμπου, ήταν  μια γυναίκα με ξέπλεκα μακριά μαλλιά. Το φόρεμα της ολόλευκο  κι ανέμιζε με το φύσημα του αέρα όπως και τα μαλλιά της. Κάθε φορά, κάθε χρόνο την συναντούσαμε εκεί,  και την άλλη στιγμή χάνονταν κι έτρεχα με όση δύναμη είχαν τα μικρά , κοριτσίστικα πόδια μου να προλάβω, να δω από κοντά τούτη τη μορφή. Το μόνο που έβρισκα, σαν έφτανα ήταν, μικρές κατακόκκινες παπαρούνες  και χόρτα παραμερισμένα που έδειχναν το πέρασμα άνθρωπου ή μήπως εκείνης, της νεραΐδας του κάμπου, που μέχρι και τα χρόνια της εφηβείας μου,  νόμιζα πως υπήρχε στ΄ αλήθεια. Κι έμοιαζε με την  ίδια την Άνοιξη που  έρχονταν κάθε χρόνο, την πρώτη μέρα του Μαγιού,  κι εξαφανιζόταν με το πρώτο φύσημα …όπως τα λόγια που μόλις ειπωθούν, φεύγουν και χάνονται, που δεν μπορείς να τα « γυρίσεις » πίσω, αλλά ο ήχος …η αύρα, η εικόνα μένουν για πάντα… !»*
Καλό μήνα!


ΠΗΓΕΣ :
*Λόγια του αέρα, Συλ. Διηγημάτων, Ελένη Μπετεινάκη, 2014
Γ.Α. Μέγα « Ελληνικαί εορταί και έθιμα της λαϊκής λατρείας »,Αθήνα 1963
 
Οι 12 μήνες ,Τα λαογραφικά, Κυριακίδου – Νέστορος  Άλκη, εκδ. Μαλλιάρης Παιδεία, Θεσσαλονίκη 1982
Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη, Νίκος Ψιλάκης, εκδ. Καρμάνωρ
« Πασχαλινά και της Άνοιξης»,Λουκάτος Δημήτρης, 1980
*Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
http://zhtunteanagnostes.blogs...

«Να κοιμάσαι ευτυχισμένος. Να εκπέμπεις αγάπη. Να ξέρεις ότι είμαστε εδώ περαστικοί…»

«Να κοιμάσαι ευτυχισμένος. Να εκπέμπεις αγάπη. Να ξέρεις ότι είμαστε εδώ περαστικοί…»

Δεν μπορώ να σου δώσω λύσεις
για όλα τα προβλήματα της ζωής σου,
ούτε έχω απαντήσεις
για τις αμφιβολίες και τους φόβους σου ˙
όμως μπορώ να σ’ ακούσω
και να τα μοιραστώ μαζί σου.
Δεν μπορώ ν’ αλλάξω
το παρελθόν ή το μέλλον σου.
Όμως όταν με χρειάζεσαι
θα είμαι εκεί μαζί σου.
Δεν μπορώ να αποτρέψω τα παραπατήματα σου.
Μόνο μπορώ να σου προσφέρω το χέρι μου
να κρατηθείς και να μη πέσεις.
Οι χαρές σου, οι θρίαμβοι και οι επιτυχίες σου
δεν είναι δικές μου.
Όμως ειλικρινά απολαμβάνω να σε βλέπω ευτυχισμένο.
Δεν μπορώ να περιορίσω μέσα σε όρια
αυτά που πρέπει να πραγματοποιήσεις,
όμως θα σου προσφέρω τον ελεύθερο χώρο
που χρειάζεσαι για να μεγαλουργήσεις.
Δεν μπορώ να αποτρέψω τις οδύνες σου
όταν κάποιες θλίψεις
σου σκίζουν την καρδιά,
όμως μπορώ να κλάψω μαζί σου
και να μαζέψω τα κομμάτια της
για να την φτιάξουμε ξανά πιο δυνατή.
Δεν μπορώ να σου πω ποιος είσαι
ούτε ποιος πρέπει να γίνεις.
Μόνο μπορώ
να σ’ αγαπώ όπως είσαι
και να είμαι φίλος σου.
Αυτές τις μέρες σκεφτόμουν
τους φίλους μου και τις φίλες μου,
δεν ήσουν πάνω
ή κάτω ή στη μέση.
Δεν ήσουν πρώτος
ούτε τελευταίος στη λίστα.
Δεν ήσουν το νούμερο ένα ούτε το τελευταίο.
Να κοιμάσαι ευτυχισμένος.
Να εκπέμπεις αγάπη.
Να ξέρεις ότι είμαστε εδώ περαστικοί.
Ας βελτιώσουμε τις σχέσεις με τους άλλους.
Να αρπάζουμε τις ευκαιρίες.
Να ακούμε την καρδιά μας.
Να εκτιμούμε τη ζωή.
Πάντως δεν έχω την αξίωση να είμαι
ο πρώτος, ο δεύτερος ή ο τρίτος
στη λίστα σου.
Μου αρκεί που με θέλεις για φίλο.
Ευχαριστώ που είμαι.
Ποίημα του Χόρχε Λουίς Μπόρχες (1899-1986),
Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες (1899-1986) γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής. Ήταν απόγονος αγωνιστών για τη χειραφέτηση της Αργεντινής, ενώ ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και καθηγητής ψυχολογίας σε ξενόγλωσση παιδαγωγική σχολή.
Jorge-Luis-Borges-Poihmata-stoys-filoys-icon1Από παιδί ακόμα ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες ήταν δίγλωσσος, αφού παράλληλα με τα ισπανικά, η αγγλόφωνη γιαγιά του του μάθαινε να μιλά και να γράφει την αγγλική γλώσσα. Ο μικρός δήλωσε στον πατέρα του ότι ήθελε να γίνει συγγραφέας και σε ηλικία επτά χρόνων σύνταξε στα ελληνικά μια σύνοψη της ελληνικής μυθολογίας. Οκτώ χρονών γράφει το πρώτο διήγημά του, ενώ ένα χρόνο αργότερα μεταφράζει και δημοσιεύει τον «Ευτυχισμένο πρίγκιπα» του Όσκαρ Ουάιλντ.
Εξαιτίας μιας πάθησης στα μάτια του, που θα τον οδηγήσει προοδευτικά σε πλήρη τύφλωση, η οικογένεια Μπόρχες εγκαθίσταται στη Γενεύη, όπου ο Χόρχε Λουίς εγκαινιάζει της λυκειακές σπουδές του και αποκτά μια υψηλού επιπέδου μόρφωση, καθώς τελειοποιεί τις γνώσεις στην αγγλική, γαλλική και γερμανική γλώσσα. Ανακαλύπτει την εξπρεσσιονιστική ποίηση, τη γερμανική φιλοσοφία, τελειοποιεί τα λατινικά του και το 1919 εγκατεστημένος στη Μαγιόρκα της Ισπανίας ολοκληρώνει την πρώτη ποιητική συλλογή του «Οι κόκκινοι ρυθμοί» όπου είναι φανερός ο θαυμασμός για την επανάσταση των μπολσεβίκων στη Ρωσία.

Η οικογένεια των Μπόρχες, έπειτα από πολλές προσωρινές διαμονές και πολλά ταξίδια στην Ευρώπη, επιστρέφουν το 1921 στο Μπουένος Άιρες, όπου και θα παραμείνει. Τώρα ο Μπόρχες ανακαλύπτει τις φτωχογειτονιές της γενέτειράς του με τους compafritos («μόρτες»), γράφει ποιήματα, διηγήματα, δοκίμια και «φαντασίες», ιδρύει διάφορα περιοδικά, παίρνει μέρος σε λογοτεχνικούς ομίλους και από το 1925, που θα δημοσιεύσει την ποιητική συλλογή «Η απέναντι Σελήνη» και τα δοκίμια «Έρευνες», θα δίνει το λογοτεχνικό παρόν με ένα έως δύο έργα το χρόνο, μέχρι το 1985 που θα δημοσιευθεί και η τελευταία ποιητική συλλογή του, «Οι συνωμότες».
Ο Μπόρχες πέθανε στις 14 Ιουνίου του 1986 στη Γενεύη.
Πηγή:  Ποιήματα, μετάφρ. Δ. Καλομοίρης , Ελληνικά Γράμματα, 1995