Σάββατο 26 Αυγούστου 2023

12 βήματα για να υλοποιήσεις τα όνειρά σου! τουPaulo Coelho

12 βήματα για να υλοποιήσεις τα όνειρά σου!
 1. Πες στον εαυτό σου την αλήθεια.
Σχεδίασε δύο στήλες σε ένα φύλλο χαρτιού. Στην αριστερή στήλη γράψε όλα αυτά που θα ήθελες να κάνεις. Στην άλλη στήλη γράψε όλα όσα κάνεις χωρίς κανέναν ενθουσιασμό. Γράψε σαν να μην πρόκειται να τα διαβάσει κανένας άλλος, και μην λογοκρίνεις τις απαντήσεις σου.
2. Ξεκίνα αργά, αλλά ξεκίνα.
Πήγαινε σ’ ένα ταξιδιωτικό πρακτορείο, ψάξε για ένα οικονομικό ταξίδι, πήγαινε να δεις την ταινία που αναβάλλεις συνεχώς, αγόρασε το βιβλίο που επιθυμείς να αγοράσεις. Να είσαι γενναιόδωρος με τον εαυτό σου και θα δεις ότι ακόμα και αυτά τα μικρά βήματα θα αισθανθείς πιο ζωντανός.
3.Σταμάτα αργά, αλλά σταμάτα.
Κάποια πράγματα καταναλώνουν όλη σου την ενέργεια. Πρέπει στ’ αλήθεια να πας στη συνεδρίαση της επιτροπής; Είναι αναγκαίο να βοηθήσεις αυτούς που δεν θέλουν να βοηθηθούν; Έχει το αφεντικό σου το δικαίωμα να απαιτεί να παρευρίσκεσαι όπου πηγαίνει και αυτός, πέρα από τις ωράριο της εργασίας σου; Όταν σταματήσεις να κάνεις αυτά που δεν ενδιαφέρεσαι να κάνεις, θα συνειδητοποιήσεις ότι μέχρι τώρα πίεζες περισσότερο τον εαυτό σου, από όσο σου ζητούσαν πραγματικά οι άλλοι.
4. Ανακάλυψε τα μικρά σου ταλέντα.
Τι σου λένε οι φίλοι σου πως κάνεις καλά; Τι κάνεις με ευχαρίστηση ακόμα και αν δεν το κάνεις τέλεια; Αυτά τα μικρά κρυφά ταλέντα είναι προάγγελος των μεγάλων απόκρυφων ταλέντων σου.
5. Ξεκίνα να επιλέγεις.
Αν κάτι σου δίνει ευχαρίστηση, μη διστάζεις. Αν αμφιβάλεις, κλείσε τα μάτια σου, φαντάσου ότι πήρες την απόφαση ‘Α’ και δες όλα όσα πρόκειται να σου αποφέρει. Τώρα κάνε το ίδιο με την απόφαση ‘Β’. Η απόφαση που θα σε κάνει να αισθανθείς ότι συνδέεται περισσότερο με τη ζωή σου, είναι η σωστή-ακόμα και αν δεν είναι η πιο εύκολη.
6.Μη βασίζεις τις αποφάσεις σου στο οικονομικό όφελος.
Το κέρδος θα έρθει αν δουλέψεις πραγματικά με ενθουσιασμό. Το ίδιο βάζο, μπορεί να φτιαχτεί από έναν αγγειοπλάστη που αγαπά αυτό που κάνε, και από κάποιον άλλο που μισεί τη δουλειά του. Θα πουληθεί γρήγορα στην πρώτη περίπτωση, ενώ στη δεύτερη θα μείνει στο ράφι.
7. Ακολούθησε τη διαίσθηση σου.
Η πιο ενδιαφέρουσα δουλειά είναι αυτή που επιτρέπει στον εαυτό σου να είναι δημιουργικός. Ο Einstein είπε: ‘Δεν έφτασα στην κατανόηση του Σύμπαντος χρησιμοποιώντας απλώς τα μαθηματικά’. Ο Descartes, ο πατέρας της λογικής ανέπτυξε τη μέθοδο του βασιζόμενος στο όνειρο που είχε.
8. Μη φοβάσαι ν’ αλλάξεις γνώμη.
Αν απέρριψες μια ιδέα και αυτό σε ενοχλεί, σκέψου ξανά αυτό που επέλεξες. Μην αγωνίζεσαι ενάντια σε αυτό που σε ευχαριστεί.
9. Μάθε πώς να ξεκουράζεσαι.
Μία μέρα την εβδομάδα χωρίς να σκέφτεσαι τη δουλειά, επιτρέπει στο υποσυνείδητό σου να σε βοηθήσει.
10. Άφησε τα πράγματα να σε οδηγήσουν σε ένα πιο χαρούμενο μονοπάτι.
Αν αγωνίζεσαι πάρα πολύ για κάτι χωρίς να έχεις κάποιο αποτέλεσμα, να είσαι πιο ευέλικτος και να ακολουθείς τους δρόμους που σου ανοίγει η ζωή. Αυτό δε σημαίνει ότι εγκαταλείπεις τον αγώνα, ότι γίνεσαι τεμπέλης ή ότι αφήνεις τα πράγματα στα χέρια άλλων. Σημαίνει ότι καταλαβαίνεις πως η δουλειά που γίνεται με αγάπη φέρνει δύναμη, και ποτέ απελπισία.
11. Διάβασε τα σημάδια.
Είναι μια προσωπική ‘γλώσσα’. Να ακούς τη διαίσθηση που έχεις κάθε στιγμή. Ακόμα και αν τα σημάδια δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που σχεδίαζες, ακολούθησε τα. Μερικές φορές μπορεί να πάρεις τη λάθος διαδρομή, αλλά αυτός είναι ο μόνος τρόπος να μάθεις αυτή την καινούρια γλώσσα.
12.Τέλος, ρίσκαρε!


Οι άνθρωποι που έχουν αλλάξει τον κόσμο, χάραξαν το δρόμο τους μέσα από πράξεις πίστης. Πίστεψε στη δύναμη των ονείρων σου. Ο Θεός είναι δίκαιος. Δεν θα έβαζε στην καρδιά σου μια επιθυμία που δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί.
Paulo Coelho

Πέμπτη 24 Αυγούστου 2023

Η Σιμόν ντε Μπουβουάρ, έφυγε από την ζωή στις 14 Απριλίου του 1986 από πνευμονία, ακριβώς έξι χρόνια μετά τον θάνατο του δασκάλου της στην ζωή Ζαν Πολ Σαρτρ. Μετά το θάνατό της, η Σιμόν έγινε αποδέκτης εξαιρετικού θαυμασμού και επαίνων, όχι μόνο εξαιτίας της αυξανόμενης αποδοχής του φεμινισμού στον ακαδημαϊκό χώρο, αλλά και λόγω της αυξανόμενης κατανόησης της επιρροής που είχε στο αριστούργημα του Σαρτρ “Το είναι και το μηδέν”. Χωρίς αμφιβολία είναι μία από τους μεγαλύτερους Γάλλους στοχαστές σε ολόκληρη την ιστορία.

Δέκα αποφθέγματα που έχουν καταγραφεί στην ιστορία

  1. Μία γυναίκα νιώθει πως γέρασε, από τη στιγμή που οι άλλοι παύουν να την κακολογούν.
  2. Κάποιες μέρες ο Θεός μοιάζει τόσο μακρινός, που μοιάζει απών.
  3. Δεν γεννιέσαι γυναίκα. Γίνεσαι.
  4. Είναι τα γηρατειά μάλλον παρά ο θάνατος που είναι το αντίθετο της ζωής.
  5. Τα γεράματα είναι η παρωδία της ζωής, ενώ ο θάνατος μετατρέπει τη ζωή σε πεπρωμένο.
  6. Αν θέλει να ξεχάσει κανείς μπορεί, πρέπει όμως, να θέλει.
  7. Τους αρέσει να σκοτώνουν το χρόνο τους περιμένοντας το χρόνο να τους σκοτώσει.
  8. Το παρόν δεν είναι ένα εν δυνάμει παρελθόν. Είναι η στιγμή της επιλογής και της δράσης.
  9. «Ότι το να κάνει παιδί είναι ο σκοπός της ζωής μιας γυναίκας είναι μια δήλωση που έχει την ίδια αξία που έχει ένα διαφημιστικό σλόγκαν»
  10. Η μοιρολατρία θριαμβεύει επάνω σ’ αυτούς που πιστεύουν σ’ αυτήν.

Αγαπημένη της ατάκα που έγραψε σε ημερολόγιο της σε ηλικία 19 ετών είναι το, «Δεν θέλω η ζωή μου να υπακούει σε καμία άλλη θέληση εκτός από τη δική μου»

Δευτέρα 29 Μαΐου 2023

Η Πόλις εάλω!

Η Πόλις  εάλω!

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης στις 29 Μαΐου του 1453 αποτυπωθηκε όχι μόνο στη λαϊκή παράδοση, στους θρυλους , στους θρήνους και τα δημοτικά τραγούδια, αλλά αποτέλεσε πηγη έμπνευσης και για νεότερους λογοτέχνες και καλλιτέχνες. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα ποιήματα  “Η κοιμάμενη βασιλοπούλα”του Παπαδιαμαντη, “Ο τελευταίος Παλαιολόγος” του Βίζυηνού, το “Νανούρισμα” του Παλαμά, αλλά και τα πεζογραφήματα “Η ζωή εν τάφω” του Στράτη Μυριβήλη, “Η Λωξαντρα” της Μαρίας Ιορδανιδου…..
Όμως και ο Κωνσταντίνος Καβαφης προερχόμενος από τον Ελληνισμό της διασποράς, γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη, δεν έμεινε ασυγκίνητος. Στο ποιημα “Πάρθεν” που γράφτηκε το 1921 και ανήκει στα Κρυμμένα Ποιηματα συνταιριάζει το ποντιακό δημοτικό τραγούδι για την άλωση της Πόλης με το προσωπικό του ύφος και γλώσσα

Κ.Π.Καβάφης, Πάρθεν

Aυτές τες μέρες διάβαζα δημοτικά τραγούδια,
για τ’ άθλα των κλεφτών και τους πολέμους,
πράγματα συμπαθητικά· δικά μας, Γραικικά.

Διάβαζα και τα πένθιμα για τον χαμό της Πόλης
«Πήραν την Πόλη, πήραν την· πήραν την Σαλονίκη».
Και την Φωνή που εκεί που οι δυο εψέλναν,
«ζερβά ο βασιλιάς, δεξιά ο πατριάρχης»,
ακούσθηκε κ’ είπε να πάψουν πια
«πάψτε παπάδες τα χαρτιά και κλείστε τα βαγγέλια»
πήραν την Πόλη, πήραν την· πήραν την Σαλονίκη.

Όμως απ’ τ’ άλλα πιο πολύ με άγγιξε το άσμα
το Τραπεζούντιον με την παράξενή του γλώσσα
και με την λύπη των Γραικών των μακρινών εκείνων
που ίσως όλο πίστευαν που θα σωθούμε ακόμη.

Μα αλίμονον μοιραίον πουλί «απαί την Πόλην έρται»
με στο «φτερούλν’ αθε χαρτίν περιγραμμένον
κι ουδέ στην άμπελον κονεύ’ μηδέ στο περιβόλι
επήγεν και εκόνεψεν στου κυπαρίσ’ την ρίζαν».
Οι αρχιερείς δεν δύνανται (ή δεν θέλουν) να διαβάσουν
«Χέρας υιός Γιανίκας έν» αυτός το παίρνει το χαρτί,
και το διαβάζει κι ολοφύρεται.
«Σίτ’ αναγνώθ’ σίτ’ ανακλαίγ’ σίτ’ ανακρούγ’ την κάρδιαν.
Ν’ αοιλλή εμάς, να βάι εμάς, η Pωμανία πάρθεν.»
  Επιμέλεια Γ. Π. Σαββίδης, Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993.

Θεόφιλος  Χατζημιχαήλ, Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος ο αυτοκράτωρ των Ελληνορωμαίων εξέρχεται άτρομος εις την μάχην το 1453 Μαΐου 29, καζεΐνη σε καμβά
Ο τίτλος του πίνακα αναγράφεται πάνω ψηλά στον ουρανό, ενώ η υπογραφή του Θεόφιλου στο μέσο (στο κέντρο) του πίνακα, κάτω από το καφέ άλογο του Βυζαντινού αξιωματικού.

Εάλω η Πόλις

 
        29η Μαΐου 1453-

 Αποφράδα ημέρα .

 «Εάλω η Πόλις» : Η κραυγή αυτή δονούσε την ατμόσφαιρα, όταν ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, μια ηρωική και συνάμα τραγική μορφή της ελληνικής ιστορίας, φορώντας την επίσημη φορεσιά του και αγωνιζόμενος ηρωικά έπεφτε πλάι στους στρατιώτες του... σημαίνοντας το οριστικό τέλος της υπερχιλιετούς Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, κλείνοντας μια πορεία παρακμής που είχε αρχίσει πολλά χρόνια πριν... αλλάζοντας την πορεία της Ιστορίας, για πάντα…

Ο Μωάμεθ Β' ο Πορθητής, επικεφαλής 80.000 ανδρών, πολιόρκησε με μνημειώδη τρόπο την πόλη, που προστατευόταν μονάχα από 10.000 άνδρες. Παρά την ασύγκριτη διαφορά δυνάμεων, η πόλη άντεξε για τέσσερις μήνες και έπεσε μόνο μετά την ισοπέδωση των τειχών της από τους τουρκικούς κανονιοβολισμούς. 👉Αυτά μάθαμε από την Ιστορία, αυτά ακόμα διηγούνται οι γέροντες στα εγγόνια τους σαν παραμύθι κι αντί για τον επίλογο «ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα» κλείνουν τις ιστορήσεις τους με το «πάλι με χρόνους με καιρούς πάλι δικά μας θα ‘ναι»… 👉Όμως, 570 χρόνια μετά την άλωση της Πόλης, κι όταν οι θρύλοί και οι μύθοι έχουν χτίσει την Ιστορία και δεν γκρεμίζονται, άντε να βρεις άκρη με την αλήθεια.
Ο ιστορικός (κοινωνιολόγος, ιστορικός, πολιτικός και νομικός - μαρξιστής) Γιάνης Κορδάτος στο βιβλίο του «Ακμή και Παρακμή του Βυζαντίου» τα γράφει κάπως πιο κυνικά, λιγότερο συγκεκαλυμμένα – πως ⏭«Μέσα στην Πόλη δεν υπήρχε στρατός οργανωμένος. Αν και μπορούσε να οργανωθεί υπολογίσιμος στρατός, δεν υπήρχε καλλιεργημένο το πνεύμα της αντίστασης. Εξάλλου η κόντρα ενωτικών και ανθενωτικών είχε φτάσει σε τέτοιο σημείο, που η Πόλη βρισκόταν στις παραμονές εμφυλίου σπαραγμού, που θα ξεσπούσε αν οι Τούρκοι δεν ήταν απέξω από το κάστρο»... 
👉Ο Παλαιολόγος κήρυξε την πρωτεύουσα σε κατάσταση κινδύνου και έκλεισε τις πόρτες του κάστρου. Στράτο όμως δεν είχε και η μεγάλη βοήθεια που περίμενε δεν ήρθε.. Το μίσος των φανατικών ανθενωτικών για τη Δυτική Εκκλησία ήταν απύθμενο... 
👉Η ενωτική ιεροτελεστία που έγινε στην Αγιά Σοφιά στις 12 Δεκέμβρη του 1452, στην οποία μνημονεύτηκε και ο Παπάς και επισημοποιήθηκε έτσι η ένωση των εκκλησιών...👉έριξε λάδι στη φωτιά. Οι ενωτικοί θριάμβευσαν, αλλά οι ανθενωτικοί την θεώρησαν «βδελυκτή θυσία»...
👉Άμα πέρασαν τρεις-τέσσερις εβδομάδες άρχισε να σπάζει το ηθικό των βυζαντινών ή πιο σωστά των ενωτικών, γιατί από τη μία μεριά οι ανθενωτικοί συνωμοτούσαν και από την άλλη τα τρόφιμα λιγόστευαν, ενώ από τη Δύση δεν έφτανε βοήθεια... 
👉και οι μεν ενωτικοί φώναζαν: "Μακάρι να πέσει η Πόλη στα χέρια των Λατίνων που πιστεύουν στο Χριστό και στη Θεοτόκο και να μην κατακτηθούμε από χέρια ασεβών"… απαντώντας τους με πείσμα οι ανθενωτικοί τα λόγια του Νοταρά: "Καλύτερα είναι να δούμε καταμεσής της Πόλης σαρίκι Τούρκων παρά λατινική καλύπτρα"…
👉Επίσης, δεν έλειψαν και οι από «μέσα» δολιοφθορές... οι προσωπικές διαμάχες... ακόμη οι δεισιδαιμονίες αλλά και ακραία φυσικά φαινόμενα... ⏮
Και είτε η Πόλη παραδόθηκε από ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού και ο Παλαιολόγος υπέγραψε τη συμφωνία, είτε γιατί αρνήθηκε να δεχτεί νέους όρους του Μωάμεθ...  οι Τούρκοι κάποτε πάτησαν την Πόλη. Όχι «γιατί ήταν θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψει», αλλά γιατί όλα οδηγούσαν στην πτώση... Και όταν το πρωί στις 29 του Μάη μπήκαν από την ανοιχτή Κερκόπορτα η κυβερνητική εξουσία ήταν ανύπαρκτη... και το μακελειό δεν περιγράφεται -"δεν γνώριζε το σκυλί τον αφέντη του"... μανιασμένοι Τούρκοι έσφαζαν όσους και όποιους βρίσκανε μπροστά τους... με κάποιους να τρέχουν προς την παραλία της Προποντίδας και άλλους να κλείνονται στην Αγιά Σοφιά, πιστεύοντας τους χρησμούς και τις προφητείες, πώς θα κατέβαινε άγγελος από τον ουρανό για να σφάξει τους Τούρκους.
👉Το χειρότερο όμως ήταν πως ο αυτοκράτορας εγκαταλείφθηκε μόνος... Το τι απόγινε δεν ξέρουμε... Σκοτώθηκε βέβαια, αλλά από ποιους, πώς και πού δεν το μάθαμε πότε... Λέγεται, πως οι κατακτητές με εντολή του Μωάμεθ αναζήτησαν το πτώμα του Κωνσταντίνου και το έθαψαν με βασιλικές τιμές, χωρίς όμως να γίνει γνωστός ο τόπος της ταφής του. Οι υπόδουλοι πια Έλληνες δεν θέλησαν να πιστέψουν τον χαμό του. Τον φαντάζονταν όχι νεκρό, αλλά μαρμαρωμένο, έτοιμο να ξυπνήσει και «να κυνηγήσει πάλι τούς Τούρκους, ως την Κόκκινη Μηλιά».
     Η ουσία είναι ότι η Κωνσταντινούπολη πάρθηκε από τους Τούρκους και η οπισθοδρόμηση στις περιοχές της Ανατολής παγιώθηκε. Οπισθοδρόμηση οικονομική, κοινωνική, πνευματική. Χρειάστηκε να περάσουν 400 χρόνια όπως γράφει ο Κορδάτος, «για να αναπτυχθούν νέες παραγωγικές δυνάμεις και να αλλάξουν οι παραγωγικές σχέσεις μέσα στην οθωμανική αυτοκρατορία. Και μόνο τότε βλάστησε και αντρώθηκε ο νεοελληνικός εθνισμός που με τα ανδραγαθήματα του στα 1821 ξάφνιασε και έδωσε δυνατά χτυπήματα στη φεουδαρχική και απολυταρχική Τουρκία».
Και η Ιστορία συνεχίζεται… Ο Χρόνος και το Πεπρωμένο εξακολουθούν να ρυθμίζουν το παρελθόν, το Παρόν και το Μέλλον, καθώς όλα ενώνονται σε Ένα. Η μνήμη των Γενναίων ανήκει στην καρδιά όλων των ανθρώπων.

https://www.ethnos.gr/history/article/209920/aloshthskonstantinoypolhsoiprodotesothrhskeytikosemfylioskaiposparadothhkehbasileyoysamesymfoniastonmoamethmythoshkerkoportakaioisklhresmaxesprinapothnptosh

Η Πόλις Εάλω

Η περίφημη Κερκόπορτα έχει καταγραφεί στο συλλογικό υποσυνείδητο των Ελλήνων, ως η καταστροφική αιτία που οδήγησε την Κωνσταντινούπολη στα χέρια των Τούρκων το 1453. Αυτό άλλωστε μάθαμε στο σχολείο, αυτό ακούγαμε κάθε χρόνο στους πανηγυρικούς για τη μαύρη εκείνη μέρα. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, η φράση «ανοίγω την Κερκόπορτα» έγινε συνώνυμη της ύπουλης και προδοτικής πράξης που μέσω αυτής καταλύεται μια έντιμη και σθεναρή άμυνα. Στο μυαλό μάλιστα του μέσου Έλληνα που δεν έχει ιδίαν αντίληψη του όγκου, του ύψους και της πολυπλοκότητας των οχυρώσεων της Κωνσταντινούπολης, η Κερκόπορτα ήταν μια μικρή πορτούλα σε μια ξεχασμένη γωνιά του τείχους, από την οποία εισχώρησαν οι εισβολείς.

Φυσικά δεν ήταν κάτι τέτοιο. Ο μόνος από τους ιστορικούς της εποχής εκείνης που την αναφέρει ήταν ο Δούκας, που την ονομάζει «υπόγειον παραπόρτιον», άρα ήταν μια σήραγγα όπως αυτές που βλέπουμε στις ταινίες, που ξεκινούσε από το εσωτερικό των τειχών κι έβγαζε μακριά έξω, στο πίσω μέρος των πολιορκητών. Αν αποδεχτούμε την εκδοχή του, κατασκευάστηκε το 1204 επί Ισαάκιου Αγγέλου, όταν η βασιλεύουσα πολιορκούνταν από τους σταυροφόρους, για να μπορούν οι πολιορκημένοι να κάνουν αιφνιδιαστικές εξόδους στα μετόπισθεν των επιτιθέμενων, αλλά και να μπορούν να βγαίνουν από την αποκλεισμένη πόλη αγγελιαφόροι.

Φαίνεται ότι μετά εγκαταλείφθηκε και ξανάνοιξε κατά τη διάρκεια της πολιορκίας απ’ τον Μωάμεθ 250 χρόνια αργότερα. Ο Δούκας είναι ο μόνος ιστορικός που αναφέρει την Κερκόπορτα, θεωρώντας μάλιστα την ανακάλυψη και τη χρησιμοποίηση της απ’ τους Τούρκους τόσο καθοριστική. Ο ίδιος μάλιστα λέει ότι απ’ αυτήν μπήκαν πενήντα μόλις Τούρκοι, σκότωσαν τους φρουρούς και ανέβηκαν πάνω στο τείχος, ξεκινώντας έτσι την κατάληψη της πόλης.

Κανένας άλλος σύγχρονος ιστορικός που έγραψε για την πτώση της Βασιλεύουσας δεν αναφέρει την Κερκόπορτα. Ούτε ο Λαόνικος Χαλκοκονδύλης, ούτε ο Θεόδωρος Κατακουζηνός, ούτε ο Κριτόβουλος Μιχαήλ. Όλοι σχεδόν οι νεότεροι ιστορικοί, αν και δεν αμφισβητούν την ύπαρξη της Κερκόπορτας και την εισβολή απ’ αυτήν μικρού αριθμού Τούρκων, διαφωνούν με τα συμπεράσματα του Δούκα  😎 και συντάσσονται με την άποψη των υπόλοιπων βυζαντινών ιστορικών, οι οποίοι θεωρούν ως βασική στρατιωτική αφορμή για την πτώση της Κωνσταντινούπολης, τον θανάσιμο τραυματισμό του Γενοβέζου Ιωάννη Ιουστινιάνη την πιο κρίσιμη ώρα.

Ο Ιουστινιάνης ήταν ο αρχηγός των μισθοφορικών στρατευμάτων της Πόλης και την αποφράδα 29η Μαΐου ήταν επικεφαλής της άμυνας στο Μεσοτείχιο, ανάμεσα στην 5η στρατιωτική πόρτα και την πύλη του Αγίου Ρωμανού. Εκεί πολεμούσε και ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, εκεί είχε ρίξει και ο Μωάμεθ τον πελώριο όγκο των στρατευμάτων του, καθώς το σημείο είχε υποστεί μεγάλα ρήγματα από τις πέτρινες οβίδες που έριχναν οι μπομπάρδες του.

Μόλις ο Ιουστινιάνης τραυματίστηκε, η συνοχή του στρατεύματος του χάθηκε και οι μισθοφόροι παράτησαν τα τείχη, αφήνοντας ελάχιστους βυζαντινούς και τον Παλαιολόγο να σταματήσουν την πλημμυρίδα των Τούρκων που σκαρφάλωνε στις οχυρώσεις και εισχωρούσε απ’ τα ρήγματα. Η Κερκόπορτα ήταν πολύ μακριά από την Πύλη του Ρωμανού, στη νότια πλευρά των τειχών και αν δεν υπήρχε η κύρια εισβολή, οι πενήντα Τούρκοι που τη χρησιμοποίησαν θα μπορούσαν εύκολα να περικυκλωθούν και να εξοντωθούν. Όμως φαίνεται ότι η μεγάλη καταστροφή στο μεσοτείχιο και η μικρή εισχώρηση από τα νότια συνέπεσαν.

Η λαϊκή παράδοση βέβαια έδωσε στην ιστορία της Κερκόπορτας μυθικές διαστάσεις, μη θέλοντας να δεχτεί άλλη εξήγηση για την πτώση της Πόλης από τη μπαμπεσιά ή την προδοσία. Πολλοί άλλωστε έγραψαν κατά καιρούς αναπόδεικτα, ότι οι ανθενωτικοί άνοιξαν την Κερκόπορτα στους Τούρκους, λέγοντας «καλύτερα τούρκικο φέσι, παρά φράγκικο φακιόλι», αλλά όλα τούτα είναι ιστορικές ανοησίες.
 Η Πόλη ήταν πια ένα φάντασμα του παλιού εαυτού της και δεν είχε πια τη ζωτική ενέργεια και τη δύναμη να αντέξει στην ανερχόμενη παγκόσμια δύναμη των Οθωμανών.

Αγία Ύπομονή

Εορτάζει σήμερα η Αγία Υπομονή, η αυτοκράτειρα που έγινε μοναχή και προστάτιδα των φτωχών και ηταν η μητέρα του τελευταίου υπερασπιστή του Βυζαντίου, Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, κατά κόσμον Ελένη Δραγάση – Παλαιολόγου, ήταν κόρη του Σέρβου δεσπότη Κωνσταντίνου Δραγάση και σύζυγος του βυζαντινού αυτοκράτορα Μανουήλ Β’ Παλαιολόγου. Ως αυτοκράτειρα, επέδειξε συνέπεια, δικαιοσύνη και μεγάλη υπομονή. Με τον σύζυγο της προσπάθησαν να βρουν τρόπους σωτηρίας του Βυζαντίου καθώς και συμμάχους για την αυτοκρατορία που ψυχορραγούσε.
 Η Ελένη Δραγάση απέδειξε ότι είχε απόλυτη συναίσθηση της θέσης της. Την χαρακτήρισαν “μάνα του λαού”, διότι αφουγκραζόταν κάθε τους δυσκολία και προσπαθούσε να τους ενισχύσει. Είχε 8 παιδιά. Έξι αγόρια και δυο κορίτσια, που έχασε σε μικρή ηλικία. Από τα αγόρια, τα δύο ανέβηκαν στον αυτοκρατορικό θρόνο –  πρώτος ο Ιωάννης Η΄ και δεύτερος ο  Κωνσταντίνος ΙΑ’ ο Παλαιολόγος, ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου. Τα υπόλοιπα παιδιά τους, ο Θεόδωρος, ο Δημήτριος και ο Θωμάς διετέλεσαν δεσπότες του Μυστρά και ο Ανδρόνικος της Θεσσαλονίκης.
 Τα μεγάλωσε με το χριστιανικό πνεύμα της υπακοής και της ενάρετης ζωής. Ιδιαίτερη ήταν η αγάπη της για τα μοναστήρια. Εκεί αναπαυόταν και αντλούσε δύναμη και κουράγιο για τη συνέχεια. Μετά το θάνατο του συζύγου της έγινε μοναχή (1425) στη Μονή της κυράς Μάρθας, με το όνομα Υπομονή, χαρακτηριστικό όνομα για την υπομονή που επέδειξε σε όλη της την ζωή. Και τρία από τα παιδιά τους επίσης έγιναν μοναχοί, ο Θεόδωρος και ο Ανδρόνικος (μ. Ακάκιος) στη Μονή του Παντοκράτορος και ο Δημήτριος (μ. Δαυίδ) στο Διδυμότειχο. 
Στην Κωνσταντινούπολη είχε συνδεθεί με την Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου της Πέτρας, όπου φυλαγόταν το ιερό λείψανο του οσίου Παταπίου του θαυματουργού, στον οποίο η Αγία Υπομονή έτρεφε ιδιαίτερο σεβασμό. Με την συμβολή της αγίας, ιδρύθηκε στη Μονή γηροκομείο με την επωνυμία «Η ελπίς των απελπισμένων». Η Αγία Υπομονή πέθανε στις 13 Μαρτίου του 1450, τρία χρόνια πριν η Κωνσταντινούπολη πέσει στα χέρια των Οθωμανών, έπειτα από μακρά πολιορκία. Στην πτώση της Κωνσταντινούπολης ο αυτοκράτορας γιος της, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έπεσε ηρωικά πάνω στη μάχη. Ο σύζυγός της Μανουήλ Β’ Παλαιολόγος, αφού παρέδωσε τον θρόνο στον πρωτότοκο Ιωάννη, δύο μήνες πριν τον θάνατό του (29 Μαρτίου 1425), απεσύρθη στη Μονή του Παντοκράτορος στην Κωνσταντινούπολη, όπου έγινε μοναχός με το όνομα Ματθαίος.
  Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς το 1453, ο Αγγελής Νοταράς, συγγενής του αυτοκράτορα και ανιψιός της Αγίας Υπομονής, μετέφερε στο βουνό Γεράνια στη νότια Ελλάδα (κοντά στην Αθήνα) και έκρυψε το λείψανο του Αγίου Παταπίου σε μια σπηλιά, κοντά στην πόλη Θέρμαι (το σημερινό Λουτράκι Κορινθίας) που ήταν ήδη ασκητήριο μοναχών από τον 11ο αιώνα. Στο σπήλαιο αυτό βρέθηκε βυζαντινή αγιογραφία της Αγίας Υπομονής και η αγία κάρα της (το κρανίο της). Στο σπήλαιο αυτό χτίστηκε το 1952 από τον γέροντα Νεκτάριο Μαρμαρινό το μοναστήρι του Αγίου Παταπίου, όπου και φυλάσσεται η κάρα της Αγίας Υπομονής....

Πέμπτη 13 Απριλίου 2023

Η Ταφή του Κυρίου !

🖼 Η ταφή του Χριστού, π. 1568-1570, Δομήνικος Θεοτοκόπουλος

Το έργο αυτό φιλοτεχνήθηκε στη Βενετία και δείχνει την προσπάθειά του καλλιτέχνη να αφομοιώσει τα στοιχεία της αναγεννησιακής τέχνης: την προοπτική διατύπωση του χώρου, η οποία τονίζεται από την πλάγια τοποθέτηση της μαρμάρινης σαρκοφάγου και από τον τρόπο που οι μορφές στέκονται μέσα στο χώρο, καθώς επίσης από το πλάσιμο του όγκου με το σκιοφωτισμό, από τις σκιές που προβάλλονται στο έδαφος. 
Το σώμα του Χριστού έχει κλασικές αναλογίες, είναι ζωγραφισμένο σαν αρχαίο άγαλμα. Το πλούσιο χρώμα και η δραματικότητα στην έκφραση, που κορυφώνεται με τη λιποθυμία της Θεοτόκου, ανήκουν στην τέχνη της βενετσιάνικης Αναγέννησης. 
Ο Γκρέκο δανείστηκε στη σύνθεσή του πολλά στοιχεία από άλλους ζωγράφους της Αναγέννησης, όμως τα οργάνωσε τόσο καλά, ώστε δεν το παρατηρεί κανείς. Τα μόνα στοιχεία που θυμίζουν τη βυζαντινή καταγωγή της τέχνης του ζωγράφου είναι το ξύλο όπου ζωγραφίστηκε ο πίνακας και η αυγοτέμπερα, που εδώ συνδυάζεται με το λάδι, χαρακτηριστική τεχνική της βενετσιάνικης Αναγέννησης.

EN👇
🖼 The Entombment of Christ, ca 1568-1570, Domenicos Theotokopoulos

Made in Venice, this work is representative of the effort of the artist to assimilate the teachings of the art of the Renaissance: the articulation of space in perspective, emphasized here by placing the marble sarcophagus on an angle and by the way the figures stand in space, as well as by the modelling of volumes through chiaroscuro and the shadows projecting against the ground. 
Of classical proportions, Christ’s body is depicted almost in the guise of an ancient statue. The profuse color and dramatic expression culminating in the Virgin’s fainting are traits of the Venice Renaissance art. 
El Greco borrowed many elements in his composition from other Renaissance artists but so masterfully has he arranged them that this is hardly noticeable. The only elements reminding us of the Byzantine provenance of the painter’s art are the wood panel on which the painting is made and the medium of egg tempera, combined here with oil – a medium characteristic of the Venetian Renaissance.

#ΠινακοθήκηΜας #OurNationalGallery #NationalGalleryAthens #ElGreco

Τετάρτη 12 Απριλίου 2023

Η Σταύρωση!

«Ποτέ δεν ακολούθησα με τόσο τρόμο την αιματωμένη πορεία του στο Γολγοθά, ποτέ δεν έζησα με τόση ένταση, με τόση κατανόηση κι αγάπη το Βίο και τα Πάθη του Χριστού, όσο τις μέρες και τις νύχτες που έγραφα τον Τελευταίο Πειρασμό. 

»Γράφοντας την εξομολόγηση ετούτη της αγωνίας και της μεγάλης ελπίδας του ανθρώπου ήμουν συγκινημένος τόσο που τα μάτια μου βούρκωναν· δεν είχα νιώσει ποτέ με τόση γλύκα, με τόσο πόνο να πέφτει στάλα στάλα το αίμα του Χριστού στην καρδιά μου. 

»Γιατί ο Χριστός, για ν’ ανέβει στην κορυφή της θυσίας, στο Σταυρό, στην κορυφή της εξαΰλωσης, στο Θεό, πέρασε όλα τα στάδια του αγωνιζόμενου ανθρώπου. Όλα, και γι' αυτό κι ο πόνος του μας είναι τόσο γνώριμος και τον πονούμε, κι η τελική νίκη του μας φαίνεται τόσο και δικιά μας μελλούμενη νίκη.» 

― Νίκος Καζαντζάκης, από τον πρόλογο στον Τελευταίο Πειρασμό

Δευτέρα 10 Απριλίου 2023

Μεγάλη Πέμπτη Η Σταύρωσις του Ιησού.

Raphael, Η Σταύρωση του Χριστού,1502/3. Ο πίνακας του
 Raphael βρίσκεται στην Εθνική Γκαλερί στο Λονδίνο 
"Η υψηλότερη μορφή της άνοιξης που ξέρω: μια Ελληνική Μεγάλη Εβδομάδα''.
Γιώργος Σεφέρης

Μεγάλη Τρίτη .Η Κασσιανή ,το τροπάριο .

Μετάφραση στο τροπάριο της Κασσιανής δια χειρός Φώτη Κόντογλου:

Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες,
σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρα και σε άλειψε με μυρουδικά
πριν από τον ενταφιασμό σου κι έλεγε οδυρόμενη:
Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινη και δίχως φεγγάρι,
η μανία της ασωτείας κι ο έρωτας της αμαρτίας.
Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων,
εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας.
Λύγισε στ’ αναστενάγματα της καρδιάς μου,
εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης.

Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου,
και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου•
αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό, τ’ άκουσε να περπατάνε,
από το φόβο της κρύφτηκε.

Των αμαρτιών μου τα πλήθη
και των κριμάτων σου την άβυσσο, ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση,
ψυχοσώστη Σωτήρα μου;
Μην καταφρονέσης τη δούλη σου,
εσύ που έχεις τ’ αμέτρητο έλεος


✝️Το Τροπάριο της Κασσιανής✝️


Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή,

τὴν σὴν αἰσθομένη θεότητα, μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν,

ὀδυρομένη, μύρα σοι, πρὸ τοῦ ἐνταφιασμοῦ κομίζει.

Οἴμοι! λέγουσα, ὅτι νύξ μοι ὑπάρχει, οἶστρος ἀκολασίας,

ζοφώδης τε καὶ ἀσέληνος ἔρως τῆς ἁμαρτίας.

Δέξαι μου τὰς πηγὰς τῶν δακρύων,

ὁ νεφέλαις διεξάγων τῆς θαλάσσης τὸ ὕδωρ

κάμφθητί μοι πρὸς τοὺς στεναγμοὺς τῆς καρδίας,

ὁ κλίνας τοὺς οὐρανοὺς τῇ ἀφάτῳ σου κενώσει.

Καταφιλήσω τοὺς ἀχράντους σου πόδας,

ἀποσμήξω τούτους δὲ πάλιν τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοις

ὧν ἐν τῷ παραδείσῳ Εὔα τὸ δειλινόν,

κρότον τοῖς ὠσὶν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη.

Ἁμαρτιῶν μου τὰ πλήθη καὶ κριμάτων σου ἀβύσσους

τίς ἐξιχνιάσει, ψυχοσῶστα Σωτήρ μου;

Μή με τὴν σὴν δούλην παρίδῃς, ὁ ἀμέτρητον ἔχων τὸ ἔλεος.





Τη Μεγάλη Τρίτη η Εκκλησία θυμάται την παραβολή του Ιησού για τις δέκα παρθένες, που διδάσκει τη σημασία της προνοητικότητας στη ζωή μας. Η Μεγάλη Τρίτη είναι αφιερωμένη επίσης στη δριμύτατη καταγγελία του Ιησού κατά των θρησκευτικών αρχηγών του Ισραήλ, των Γραμματέων και των Φαρισαίων.



Κυριακή 26 Μαρτίου 2023

Στρατηγός Μακρυγιάννης

«…Τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι’ αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι, όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσωμεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να την φυλάμε κι’ όλοι μαζί και να μη λέγη ούτε ο δυνατός «εγώ», ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς «εγώ»; Όταν αγωνιστή μόνος του και φκειάση, ή χαλάση, να λέγη εγώ, όταν όμως αγωνίζονται πολλοί να φκειάνουν, τότε να λένε «εμείς». Είμαστε εις το «εμείς» κι’ όχι εις το «εγώ». Και εις το εξής να μάθωμεν γνώση, αν θέλωμεν να φκειάσωμεν χωριόν, να ζήσωμεν όλοι μαζί….».

(Ιω. Μακρυγιάννης)

Ο Λόγος του Κολοκοτρώνη στην Πνύκα.( απόσπασμα ομιλίας)

Ο Λόγος του Κολοκοτρώνη στην Πνύκα.( απόσπασμα ομιλίας )🇬🇷

Αποτελεί την πνευματική παρακαταθήκη του Γέρου του Μωριά προς τη νέα γενιά. Εκφωνήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 1838.

....Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχομε άρματα, ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις, ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση. …

                                                          
Πίνακας του Θεόφιλου : (Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης )

Σάββατο 25 Μαρτίου 2023

Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα .

«Ἔχασα τόν σύζυγό μου. Εὐλογητός ὁ Θεός!
Ὁ πρεσβύτερος υἱός μου ἔπεσε μέ τά ὅπλα ἀνά χεῖρας. Εὐλογητός ὁ Θεός!
Ὁ δεύτερος καί ὁ μόνος υἱός μου, δεκατετραετής τήν ἡλικία μάχεται μετά τῶν Ἑλλήνων καί πιθανῶς νά εὔρη ἔνδοξον θάνατον. Εὐλογητός ὁ Θεός!
Ὑπό τήν σημαίαν τοῦ Σταυροῦ θά ρεύση ἐπίσης τό αἷμα μου. Εὐλογητός ὁ Θεός!
Ἀλλά θά νικήσωμεν ἤ θά παύσωμεν μέν ζῶντες, ἀλλά θά ἔχωμεν τήν παρήγορον ἰδέαν, ὅτι ἐν τῷ κόσμω δέν ἀφήσαμεν ὄπισθεν ἠμῶν δούλους Ἕλληνες.»
Υποναύαρχος, Λασκαρίνα "Μπουπουλίνα" Πινότση.

ΈΤΣΙ ελευθερώθηκε η Ελλάδα! και με την συνεισφορά αθάνατων και ανεπανάληπτων γυναικών!!!

Παρασκευή 24 Μαρτίου 2023

 Mmmmm

Το Ελληνόπουλο !

ΤΟ ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΟ ΤΟΥ ΒΙΚΤΟΡΟΣ ΟΥΓΚΩ
Το ποίημα «Το Ελληνόπουλο» γράφτηκε από τον Βίκτωρ Ουγκώ το 1828 και αναφέρεται στην [καταστροφή της Χίου](https://www.sansimera.gr/articles/429) από τους Οθωμανούς Τούρκους στις [30 Μαρτίου](https://www.sansimera.gr/almanac/3003) 1822.

Τούρκοι διαβήκαν. Χαλασμός, θάνατος πέρα ως πέρα.
Η Χίο, τα' όμορφο νησί, μαύρη απομένει ξέρα,
με τα κρασιά, με τα δεντρά
τ' αρχοντονήσι, που βουνά και σπίτια και λαγκάδια
και στο χορό τις λυγερές καμιά φορά τα βράδια
καθρέφτιζε μεσ' τα νερά.

Ερμιά παντού. Μα κοίταξε κι απάνου εκεί στο βράχο,
στου κάστρου τα χαλάσματα κάποιο παιδί μονάχο
κάθεται, σκύβει θλιβερά
το κεφαλάκι στήριγμα και σκέπη του απομένει
μόνο μιαν άσπρη αγράμπελη σαν αυτό ξεχασμένη
μεσ' την αφάνταστη φθορά.

Φτωχό παιδί, που κάθεσαι ξυπόλυτο στις ράχες
για να μην κλαις λυπητερά, τ' ήθελες τάχα να 'χες
για να τα ιδώ τα θαλασσά
ματάκια σου ν' αστράψουνε, να ξαστερώσουν πάλι
και να σηκώσεις χαρωπά σαν πρώτα το κεφάλι
με τα μαλλάκια τα χρυσά;

Τι θέλεις άτυχο παιδί, τι θέλεις να σου δώσω
για να τα πλέξης ξέγνοιαστα, για να τα καμαρώσω
ριχτά στους ώμους σου πλατιά
μαλλάκια που του ψαλιδιού δεν τάχει αγγίξει η κόψη
και σκόρπια στη δροσάτη σου τριγύρω γέρνουν όψη
και σαν την κλαίουσα την ιτιά;

Σαν τι μπορούσε να σου διώξει τάχα το μαράζι;
Μήπως το κρίνο απ` το Ιράν, που του ματιού σου μοιάζει;
Μην ο καρπός απ' το δεντρί
που μεσ' στη μουσουλμανική παράδεισο φυτρώνει,
κ' έν' άλογο χρόνια εκατό κι αν πιλαλάει, Δεν σώνει
μεσ' απ' τον ίσκιο του να βγει;

Μη το πουλί που κελαηδάει στο δάσος νύκτα μέρα
και με τη γλύκα του περνάει και ντέφι και φλογέρα;
Τι θες κι απ' όλα τα αγαθά
τούτα; Πες. Τα` άνθος, τον καρπό; Θες το πουλί;
-Διαβάτη,
μου κράζει το Ελληνόπουλο με το γαλάζιο μάτι:
Βόλια, μπαρούτι θέλω. Νά.

*Μετάφραση στα ελληνικά: [Κωστής Παλαμάς](https://www.sansimera.gr/biographies/769)*
# L’Enfant

Victor Hugo

Les turcs ont passé là. Tout est ruine et deuil.
Chio, l’île des vins, n’est plus qu’un sombre écueil,
Chio, qu’ombrageaient les charmilles,
Chio, qui dans les flots reflétait ses grands bois,
Ses coteaux, ses palais, et le soir quelquefois
Un chœur dansant de jeunes filles.

Tout est désert. Mais non ; seul près des murs noircis,
Un enfant aux yeux bleus, un enfant grec, assis,
Courbait sa tête humiliée ;
Il avait pour asile, il avait pour appui
Une blanche aubépine, une fleur, comme lui
Dans le grand ravage oubliée.

Ah ! pauvre enfant, pieds nus sur les rocs anguleux !
Hélas ! pour essuyer les pleurs de tes yeux bleus
Comme le ciel et comme l’onde,
Pour que dans leur azur, de larmes orageux,
Passe le vif éclair de la joie et des jeux,
Pour relever ta tête blonde,

Que veux-tu ? Bel enfant, que te faut-il donner
Pour rattacher gaîment et gaîment ramener
En boucles sur ta blanche épaule
Ces cheveux, qui du fer n’ont pas subi l’affront,
Et qui pleurent épars autour de ton beau front,
Comme les feuilles sur le saule ?

Qui pourrait dissiper tes chagrins nébuleux ?
Est-ce d’avoir ce lys, bleu comme tes yeux bleus,
Qui d’Iran borde le puits sombre ?
Ou le fruit du tuba, de cet arbre si grand,
Qu’un cheval au galop met, toujours en courant,
Cent ans à sortir de son ombre ?

Veux-tu, pour me sourire, un bel oiseau des bois,
Qui chante avec un chant plus doux que le hautbois,
Plus éclatant que les cymbales ?
Que veux-tu ? fleur, beau fruit, ou l’oiseau merveilleux ?
– Ami, dit l’enfant grec, dit l’enfant aux yeux bleus,
Je veux de la poudre et des balles.

8-10 juillet 1828

Πίνακας ζωγραφικής ''Το Ελληνόπουλο'' του Γάλλου ζωγράφου

Alexandre-Marie Colin (1798-1875)

Ελληνική επανάσταση 25η Μαρτίου 1821

Θέμης Τσιρώνης. Η γέννηση του Θοδωράκη Κολοκοτρώνη. 1986ε

Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2023

Η κυρά Σαρακοστή!

Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημάνει το τέλος των Απόκρεω. Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονταν» πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.

Την Καθαρά Δευτέρα συνηθίζεται να τρώγεται λαγάνα (άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη τη μέρα), και άλλα νηστίσιμα φαγώσιμα, κυρίως λαχανικά, όπως και φασολάδα χωρίς λάδι. Επίσης συνηθίζεται το πέταγμα χαρταετού.

Η Καθαρά Δευτέρα εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή του Πάσχα.

Η κυρά Σαρακοστή

Ένα έθιμο που έχει σχεδόν χαθεί είναι αυτό της Κυρά Σαρακοστής. Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο ημερολόγιο με το οποίο μετρούσαν τις εβδομάδες της νηστείας (Σαρακοστής).

Η κυρά Σαρακοστή στις περισσότερες περιοχές ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά. Απεικόνιζε μια γυναίκα με σταυρωμένα χέρια, λόγω προσευχής, σαν καλόγρια, χωρίς στόμα, λόγω νηστείας, και με εφτά πόδια που αναπαριστούσαν τις επτά εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι και έτσι ήξεραν πόσες βδομάδες νηστείας απέμεναν μέχρι το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο, έκοβαν και το τελευταίο πόδι.

Αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο. Τοποθετούσαν το σύκο αυτό μαζί με άλλα, και σε όποιον το έβρισκε θεωρούνταν ότι του έφερνε γούρι.

Σε άλλα μέρη της Ελλάδας η Κυρά Σαρακοστή δεν ήταν φτιαγμένη από χαρτί, αλλά από ζυμάρι. Το ζυμάρι φτιαχνόταν με αλεύρι, αλάτι και νερό. Η διαδικασία ήταν κι εδώ η ίδια όπως και με την χάρτινη. Μια παραλλαγή του εθίμου της Κυράς Σαρακοστής είναι φτιαγμένη από πανί και γεμισμένη με πούπουλα.

Για την Κυρά Σαρακοστή έχουν γραφτεί και οι εξής στίχοι:

Την Κυρά Σαρακοστή που ‘ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας την φτιάχναν με αλεύρι και νερό.

Για στολίδι της φορούσαν στο κεφάλι έναν σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν γιατί νήστευε καιρό.

Και τις μέρες της μετρούσαν με τα πόδια της τα επτά.
Έκοβαν ένα την βδομάδα μέχρι ‘νάρθει η Πασχαλιά.